Jakie certyfikaty i standardy powinna posiadać odzież sportowa, aby uznać ją za ekologiczną i minimalizującą emisję mikroplastiku?
Wybierając odzież sportową, coraz częściej zwracamy uwagę nie tylko na jej funkcjonalność i wygląd, ale również na wpływ, jaki jej produkcja ma na środowisko. Problem mikroplastiku uwalnianego podczas prania syntetycznych ubrań, w tym szczególnie odzieży sportowej, stał się palącą kwestią. Ale jak w gąszczu informacji i obietnic marketingowych odróżnić realnie ekologiczne produkty od tych, które jedynie udają zrównoważone? Odpowiedzią są certyfikaty i standardy, które powinny stanowić dla nas, konsumentów, drogowskaz. Tylko które z nich są naprawdę wiarygodne i co oznaczają dla ograniczenia uwalniania mikroplastiku?
GOTS – Global Organic Textile Standard: Król organicznej bawełny… i nie tylko
Certyfikat GOTS to jeden z najbardziej rozpoznawalnych i rygorystycznych standardów dla tekstyliów organicznych. Obejmuje on cały łańcuch produkcyjny, od uprawy bawełny (lub innych włókien naturalnych) po gotowy produkt. GOTS gwarantuje, że surowce pochodzą z certyfikowanych upraw ekologicznych, a procesy produkcyjne są przyjazne dla środowiska. To oznacza ograniczenie zużycia wody i energii, a także unikanie szkodliwych substancji chemicznych, takich jak barwniki azowe, formaldehyd czy metale ciężkie. Choć GOTS koncentruje się przede wszystkim na włóknach naturalnych, jego obecność na metce odzieży sportowej wskazuje na troskę producenta o środowisko naturalne na każdym etapie produkcji. Ale – uwaga – GOTS sam w sobie nie gwarantuje ograniczenia mikroplastiku, ponieważ dotyczy głównie bawełny, lnu, wełny etc., a nie syntetyków.
Niemniej jednak, jeśli odzież sportowa zawiera domieszki syntetyczne (np. poliester dla elastyczności i trwałości), producent musi spełnić dodatkowe kryteria, aby zachować certyfikat GOTS. To wymusza pewne standardy również w kontekście użytych syntetyków, choć nie precyzuje bezpośrednich rozwiązań ograniczających uwalnianie mikroplastiku.
OEKO-TEX Standard 100: Bezpieczeństwo dla skóry, ale co z mikroplastikiem?
OEKO-TEX Standard 100 to certyfikat, który koncentruje się na bezpieczeństwie produktu dla użytkownika. Gwarantuje, że w odzieży nie ma substancji szkodliwych dla zdrowia, takich jak alergizujące barwniki, pestycydy czy metale ciężkie. Jest to istotne szczególnie dla odzieży sportowej, która ma bezpośredni kontakt ze skórą podczas intensywnego wysiłku. Odzież z certyfikatem OEKO-TEX Standard 100 jest więc bezpieczna dla nas, ale niekoniecznie dla środowiska.
W kontekście mikroplastiku, OEKO-TEX Standard 100 nie stawia bezpośrednich wymagań dotyczących jego ograniczania. Oznacza to, że odzież wykonana z poliestru może posiadać ten certyfikat, nawet jeśli uwalnia znaczące ilości mikroplastiku podczas prania. Niemniej jednak, obecność OEKO-TEX Standard 100 może wskazywać na odpowiedzialne podejście producenta do kwestii bezpieczeństwa chemicznego, co potencjalnie może korelować z większą świadomością ekologiczną w innych obszarach.
bluesign®: Kompleksowe podejście do zrównoważonej produkcji
bluesign® to standard, który analizuje cały proces produkcji tekstyliów, od surowców po gotowy produkt. Skupia się na minimalizacji wpływu na środowisko, zarówno w kontekście zużycia zasobów (wody, energii), emisji zanieczyszczeń, jak i bezpieczeństwa dla pracowników i konsumentów. bluesign® nie koncentruje się wyłącznie na włóknach naturalnych, ale obejmuje również syntetyki, takie jak poliester i nylon, powszechnie stosowane w odzieży sportowej. Co ważne, bluesign® kładzie duży nacisk na identyfikację i eliminację szkodliwych substancji chemicznych w całym łańcuchu dostaw.
Chociaż bluesign® nie ma bezpośrednich wymogów dotyczących redukcji mikroplastiku, promuje zrównoważone procesy produkcyjne, które pośrednio mogą przyczynić się do ograniczenia jego emisji. Na przykład, lepsze technologie barwienia i wykańczania tkanin mogą zmniejszyć uwalnianie włókien podczas prania. Ponadto, bluesign® zachęca do stosowania materiałów z recyklingu, co zmniejsza zapotrzebowanie na nowe tworzywa sztuczne i tym samym potencjalnie ogranicza ilość mikroplastiku w środowisku.
Inne certyfikaty i inicjatywy: co warto wiedzieć?
Poza wymienionymi standardami, istnieje szereg innych certyfikatów i inicjatyw, które mogą świadczyć o zrównoważonym podejściu producenta odzieży sportowej. Należą do nich na przykład certyfikaty recyklingu (np. Global Recycled Standard – GRS), które potwierdzają, że dany produkt został wykonany z materiałów pochodzących z recyklingu. Warto również zwrócić uwagę na inicjatywy branżowe, takie jak The Microfibre Consortium, które skupiają się na opracowywaniu metod pomiaru i redukcji emisji mikroplastiku z tekstyliów. Coraz więcej marek sportowych angażuje się w takie działania, co jest dobrym znakiem.
Kluczowe jest, aby nie polegać wyłącznie na jednym certyfikacie, ale spojrzeć na całokształt działań podejmowanych przez daną markę. Sprawdź, czy firma transparentnie informuje o swoim łańcuchu dostaw, czy angażuje się w projekty społeczne i środowiskowe, czy stosuje zasady gospodarki obiegu zamkniętego. Często mniejsze, lokalne marki są bardziej zaangażowane w zrównoważoną produkcję niż globalne korporacje, choć mogą nie posiadać wszystkich certyfikatów. Warto zatem poszukać informacji o firmie i jej wartościach.
Wiarygodność certyfikatów i co to znaczy dla Ciebie?
Wszystkie wymienione certyfikaty posiadają pewną wartość, ale kluczowe jest zrozumienie, co konkretnie oznaczają i czego nie oznaczają. Niektóre certyfikaty koncentrują się na aspekcie organiczności surowców, inne na bezpieczeństwie chemicznym, a jeszcze inne na kompleksowym podejściu do zrównoważonej produkcji. Żaden z nich nie gwarantuje całkowitego wyeliminowania emisji mikroplastiku, ale mogą wskazywać na większą świadomość ekologiczną producenta i jego dążenie do minimalizacji negatywnego wpływu na środowisko.
Dla konsumenta oznacza to konieczność krytycznego podejścia do obietnic marketingowych i weryfikowania informacji. Zamiast ślepo wierzyć w hasła eko czy zrównoważone, warto poszukać konkretnych certyfikatów i sprawdzić, co one faktycznie gwarantują. Ważne jest również edukowanie się na temat problemu mikroplastiku i podejmowanie świadomych wyborów konsumenckich, takich jak pranie ubrań w workach filtrujących, unikanie częstego prania syntetyków czy wybieranie odzieży wykonanej z naturalnych włókien.
Ostatecznie, wybór ekologicznej odzieży sportowej to proces, który wymaga wiedzy, zaangażowania i świadomości. Certyfikaty i standardy są pomocne, ale nie stanowią jedynego kryterium. Liczy się również transparentność marki, jej podejście do etyki produkcji i dbałość o środowisko na każdym etapie życia produktu. A co najważniejsze – to my, konsumenci, mamy realny wpływ na kształtowanie rynku i promowanie zrównoważonych rozwiązań.
